Kamis, 20 Agustus 2009

Sumpaliakan Luangnya

KARNA rumput di pahumaan sudah tinggi banar, tapaksa Palui laki bini tulak manabas. Kamariannya wayah parak maghrib hanyar inya wan bininya bulikan karumah. 
Malamnya wayah guringan bini Palui galu kadinginan lalu minta lakinya supaya manyalimputi wan tapih.  
"Sudah jua disalimputi, ditindihi wan bantal guguling tatap haja ikam pina basingkukut kadinginan," ujar Palui ka bininya. "Apakah ikam garing karna bahaharian bapanas malacak di pahumaan lalu awak ringkutan wan bila malam garing mariap dingin?" ujar Palui manangguh kanapa maka bininya kadinginan tarus.
"Ayu ja abahnya ai, jangan bapander tarus. Baiknya pian guring haja," ujar bininya pina manggigil.
"Nangkaya apa aku handak taguring amun ikam galu banar karna kadinginan?" ujar Palui. "Lajui nah aku tulungi mangasaiakan awak ikam wan balsam supaya hangat wan hilang masuk anginnya."
"Kada usah abahnya ai, aku kadanya masuk angin, awakku sihat haja. Kalu sampiyan handak mambantu, tulung sumpaliakan luangnya haja supaya aku kada kadinginan lagi," ujar bininya.
"Kalu itu kahandak ikam ayu ja, biar awak uyuh jua karna tadi siang kita sama-sama manabas," ujar Palui bagamat mamaraki bininya. 
Tapi nang bini langsung manciling wayah Palui handak mambuka salimput wan tapih bininya. "Nangapa nang sampiyan cari maka mambuka tapihku," ujar bininya sarik.
"Aku handak manyumpaliakan luangnya sasuai parintah ikam tadi, ujar Palui.
"Luang nang mana?" ujar bini Palui sambil manjuhung lakinya. 
"Maka ikam jua nang handak minta tukupiakan?" ujar Palui bingung kahandak bininya.
"Maksudku tukupiakan luang tawing kajang nang rungkang itu karna angin dibus-dibus masuk jadi aku manggitir kadinginan," sahut bininya sambil mambujurakan salimputnya.
"Oooooooo........ujar Palui hanyar paham. "Maap aku salah kira umanya ai, aku kira ikam tadi minta tukupiakan kaya biasanya," ujar Palui supan saurangan lalu langsung mancari puntalan kartas gasan manukupi luang tawing nang pina bangangaan.(bpost/ivanda)

Bursa Cagub Kalsel 2010

Kada Kasunyian Lagi

TALU tahun Palui barumah tangga tapi baluman jua bakulih anak. Sudah jua inya baikhtiar bapariksa ka dukter sampai baubat maminta banyu wan urang pintar.
"Sudah Lui ikam laki bini bapariksa ka dukter, jadi katahuan panyababnya, kandungan bini ikam kah yang lamah atawa banyu ikam kah yang karuh karna katuhaan kawin?" ujar Garbus manakuni.
"Sudah jua. Ujar dukter kada napa-napa, kandungan biniku nurmal haja dan banyuku baik haja jua kada karuh," ujar Palui.
"Lalu napa ujar dukter?" ujar Garbus pulang.
"Ujar sidin biniku itu marga kauyuhan haja, talalu banyak bagawian, jadi parlu banyaki baistirahat," ujar Palui.
"Mungkin salah ikam jua nang kada baingat hajuk tarus siang malam," ujar Garbus mahuluti.
"Aku kada handak jua Bus ai nangkaya itu, tapi si Utuh ini nah nang kada kawa manahani, kada kawa tahayut sadikit," ujar Palui.
Kada lawas imbah bapanderan itu Palui bulik ka rumah. Wayah sampai, bininya sudah mahadang di muhara lawang.
"Ayu lajui kita masukan kaka Palui. Ulun ada nang handak dikesahakan," ujar bininya pina baungah.
"Napa ding, napa garang nang handak ikam kesahakan," ujar Palui bingung.
"Ulun ada barita gambira kaka ai. Kada lawas lagi panghuni rumah ini cagar batambah pulang saikung. Kita kada kasunyian lagi, kita kada lagi baduaan haja tatapi jadi batiga," ujar bininya sambil bapaluk.
Mandangar ujar bininya, Palui baluncat kasukaan. Dipalukinya wan diciuminya bininya bahimat.
"Oh ading.. hari ini aku manjadi urang nang paling bahagia saduniaan," ujar Palui sambil tarus manciumi bininya.
"Amun pian marasa bahagia, ulun labih bahagia lagi kaka ai," ujar bininya.
"Kita ngarani siapa kaina anak kita ini ding?" ujar Palui batakun.
"Ngarani napa, anak nang mana?" ujar bininya kada paham.
"Ngaran anak kita nang ada di dalam parut ikam itu," ujar Palui.
"Kaka..kaka, kanapa maka pian mamadahakan ulun batianan," ujar nang bini hanyar paham.
"Hau, maka tadi ikam mamadahakan bahwa kita cagar kada kasunyian lagi, kada badaduaan lagi, tapi cagar batiga. Baarti cagar cangul anak kalu," ujar Palui pulang.
"Maksud ulun cagar kada kasunyian lagi wan cagar batiga itu, karna mulai isuk uma ulun umpat badiam di rumah kita ini!" ujar bininya manarangakan.
"Napa tadi, uma ikam isuk umpat badiam di sini?" ujar Palui langsung lamah mandangar bininya tarnyata kada batianan, tatapi cagar takumpul wan mintuhanya nang bore alias pamuntungan. (bpost/ivanda)

Royan dan Echie

Tapakai Mintuha

SALAWAS baubah gawian manjadi supir trak, Palui rancak bulik tangah malam wayah anak wan bininya sudah guringan. Bisa jua inya bulik ka rumah wayah subuh atawa baisukannya. Tapi biar kaya itu, ngarannya supir biasanya kacakannya ganal, makanya bininya hakun haja ditinggalakan bagawi sampai batangah malaman.
"Abahnya..ui abahnya," ujar bini Palui manggawil wayah Palui handak tulak baisukan. "Amun pian bulik kaina tulung basinggah satumat di Basarang, tukarakan kanas da-dua bigi. Pilihakan nang ganal-ganal wan nang mangkal haja, jangan talalu masak," ujar bininya pulang.
"Gasan napa kanas ding, maka mandua bigi?" ujar Palui.
"Gasan napa lagi amun kada gasan mamancuk, mamacah liur," ujar bininya.
"Baarti lampu habang kah?" ujar Palui pina kaciwa.
"Balum abahnya ai, masih lampu hijau. Kawa haja malam kaina saronde-dua," ujar bininya lihum.
Buliknya, wayah liwat Basarang, Palui basinggah diwadah urang bajual kanas di pinggir jalan. Ditukarnya dua bigi nang ganal wan masih mangkal-mangkal, sasuai pasanan bininya.  
Tangah malam Palui sampai jua di rumah. Anak wan bininya sudah guringan, lampu sudah bapajahan. Dibukanya lawang bagimit, supaya anaknya kada tabangun. Imbah itu inya langsung masuk ka kamar, dilihatnya bininya nang guring bapajah lampu bapaling awak ampah ka dinding. Bagimit inya banaik ka atas ranjang lalu digawilnya bininya.
"Ding...ui ading," ujar Palui manggawil. "Aku handak managih janji baisukan tadi," ujarnya.
"Ding...ding," ujar Palui manggawil pulang, tapi bininya tatap haja kada manyahut. "Daripada lapah manggawil labih baik aku lukupi haja," ujarnya dalam hati, lalu langsung diragapnya bininya itu matan balakang.
Tuntung saronde, Palui bukah babasuh ka kamar mandi. Imbah tuntung babasuh inya takajut banar malihat bininya baduduk di mija makan.
"Kanapa ikam babangun ding?" ujar Palui batakun. 
"Babangun napa? Ulun dasar baluman guring abahnya ai. Ulun mahadangi pian bulik," ujar bininya.
"Lalu nang guring di kamar kita itu siapa??" ujar Palui takajut babanaran.
"Ssssttt..., jangan ribut kaina sidin tabangun," ujar bininya managur. 
"Sidin siapa!?" ujar Palui makin takajut.
"Tadi siang mama ulun datang bailang, rancananya sidin handak bulik hari. Tapi ulun tangati karna sudah kakadapan banar, jadi sidin ulun suruh guring di kamar kita itu," ujar bininya. (bpost/ivanda)

Bangaran Rusia

BINI Palui lagi hamil tuha. Jadi ujar bidan kakira kurang labih saminggu lagi hanyar anaknya nang dalam parut itu lahir. Salain abut basasiap biaya wan parlangkapan bayi, Palui manyiapakan jua ngaran gasan anaknya itu. 
Rupanya sual ngaran inilah nang tuhuk dipikirakan Palui, karna baluman jua inya tadapat ngaran nang pas gasan anaknya itu.  
"Napa Lui nang dipikirakan maka pina pusang banar?" ujar Garbus manakuni Palui.
"Anu Bus ai, aku kabingungan saurang mamilihakan ngaran nang cucuk gasan anakku nang handak lahir ini," ujar Palui
"Ikam sudah lah batakun wan abah atawa mintuha ikam atawa batakun wan tuan guru?" ujar Garbus.
"Ada ai, cuma asa kada cucuk jua. Mintuhaku itu bakaras supaya ada tabuat ngaran Jawa, mantang-mantang sidin urang Solo. Sadang abahku handaknya ada tabuat ngaran Banjar," ujar Palui pulang.
"Kalu ikam saurang pang Lui, ngaran nangkaya apa nang ikam kahandaki gasan anak ikam itu? ujar Garbus pulang.
"Aku handaknya mambari ngaran nangkaya urang wayah ini jua sadikit nangkaya urang barat jua," ujar Palui.
Saminggu imbah bapandiran itu ahirnya anak Palui lahir jua. Himung banar inya karna anaknya itu bibinian, sasuai wan kahandaknya handak baisian anak bibinian. Kada lawas lalu inya basaruan urang kampung handak manasmiahi salajur ba-akiqah anaknya itu. 
"Lui... ujar tuan guru, tulung tulisakan di kartas siapa ngaran anak ikam itu," ujar Garbus mambisiki Palui.
"Ada Bus ai, sudah aku siapakan matan tadi dan aku tulis wan hurup ganal-ganal sakira kawa dibaca sidin," ujar Palui sambil manjulung carikan kartas ka anu Garbus.
"Lui.. Lui... Bujur haja kah ngaran nang ikam tulis ini?" ujar Garbus manakuni.
"Bujur haja bus ai, kanapa garang, apakah ada nang tasalah wan ngaran anakku itu?" ujar palui.
"Bujur hajakah ngaran anak ikam ini 'Aluh Pitunov'. Asa kada biasa didangar, nangkaya ngaran urang Rusia haja," ujar Garbus pulang.
"Bujur haja Bus ai. Anakku itu aku bari ngaran Aluh Pitunov, aku rasa itulah ngaran nang paling baik wan paling mawakili kahandak samunyaan urang," ujar Palui lihum.
"Napa maknanya Lui, maka dibari ngaran urang Rusia. Apakah kadada lagi ngaran nang lain nang labih bagus?" ujar Garbus.
"Maknanya kadada Bus ai, tapi ngaran anakku ini sasuai wan kahandak aku, abahku wan mintuhaku nang urang jawa itu," ujar Palui baalasan. "Ngaran Aluh itu adalah ngaran bibinian urang Banjar, sasuai haja wan kahandak abahku. Karna anakku itu lahir tanggal tujuh November maka aku ubah tujuhnya ka bahasa Jawa manjadi 'pitu' baarti sasuai wan kahandak mintuhaku. Sadang Novembernya aku singkat haja. Makanya ngarannya manjadi Pitunov alias Aluh nang lahir tanggal tujuh November," ujar Palui mangalakak mamacahakan rahasia ngaran anaknya itu.(bpost/ivanda)

Jangan Satop!

KADA karasaan anak Palui nang babinian si Aluh Mariam sudah bujang, sudah parak tamat sakulah wan sudah bisa babengkeng diri. Banyak sudah pamuda mamaraki handak bapapatuhan. Ada jua nang langsung badatang handak maambil bini. Tapi sabarataan ditolak Palui, maklum inya tamasuk materalistis. Sayang kalu baisian anak nang langkar kada dimanpaatkan.
"Ikam Luh, jangan kada ingat pasan abah lah," ujar Palui mamadahi anaknya.
"Pasan nangapa bah? Ulun kada paham maksud sampiyan," ujar Aluh Mariam.
"Pasan aku supaya ikam jangan sambarangan mamilih lalakian gasan dijadikan laki," ujar Palui mambari nasihat.
"Ulun tahu haja sudah bah ai," ujar anaknya manyahut. "Pian kada handak hidup ulun malarat, pian handaknya ulun kawin wan urang sugih supaya pian taumpat nyaman jua," ujar anaknya.
"Tapi kalu bapapacaran bulih haja kalu bah?" ujar nang anak pulang.
"Siapa garang Luh pacar ikam," ujar Palui takajut.
"Itu nah nang gondrong kaya bubuhan F4, ngarannya si Husin Jabuk," ujar anaknya.
"Si Husin Jabuk anak utuh Endek itu kah? Jangan... jangan wan inya, sakulah SD-nya haja kada tamat. Handak jadi apa kaina ikam, pukuknya aku kada satuju kalu ikam bapacar wan inya," ujar Palui mahahing.
"Uma ai abah ini talalu banar. Balum tantu jua ulun takawin wan inya," ujar nang anak handak manangis.
"Hi-ih, balum tantu jua anak kita takawin wan si Husin Jabuk ngitu," ujar bini Palui malawanakan. "Lamun hanya bakawal haja kada papa jua," ujarnya pulang.
"Okey... okey," ujar Palui sambil bakacak pinggang. "Tapi ingatakan baik-baiklah lamun inya handak mancium ikam sambat ‘jangan!’ wan kalu inya handak cuba-cuba manggarayangi ikam sambat ‘satop!" ujar Palui maingatakan.
Imbah talu bulan, Palui laki bini takajut banar malihat parut si Aluh Mariam baganal.
"Kanapa ikam nak, makin baganal parut ikam," ujar bininya managur.
"Han, kada tasalah lagi. Akhirnya nang aku gaerakan salawas ini kajadian jua," ujar Palui.
"Apanya abahnya, napa nang pian gaerakan?" ujar bininya kada paham.
"Anak ikam itu halim umanya ai," ujar palui manumpalak.
"Bujurkah nak, ikam hamilkah," ujar bininya Palui.
"Ulun kada tahu, tapi ulun sudah dua kali ini kada datang bulan lagi mama ai," ujar Aluh Mariam.
"Kanapa kada ikam dangari nasihat abah ikam samalam garang?" ujar bini Palui umpat sarik.
"Sudah jua ulun gawi mama ai," ujar Aluh Mariam.
"Tapi kanapa jadi nangkaya ini?" ujar Palui bakuciak.
"Waktu si Husin handak mancium ulun sudah jua ulun bakuciak jangan. Limbah itu inya mamusut ka awak ulun, ulun sambat satop. Tapi wayah inya manggawi kaduanya ulun jadi bingung handak manyahut napa, maka ulun sambat jangan satop... jangan satop. Mandangar kaya itu inya makin basumangat manindih ulun," ujar Aluh Mariam wan muha kada basalah. (bpost/ivanda)

Buris Pulang

PALUI dasar bujur-bujur tapakai kajian urang bahari, kada katahuan gambung pulang parut bininya. Padahal inya sudah masuk manjadi anggota KB, malah parnah tapilih manjadi akseptor teladan tapi nyatanya mancangul pulang palui halus karna kada paham cara mamakai gatah galumbungan. 
Wayah itu patugas KB manarangakan pakai ibu jari cara mamasang gatahnya, lalu diturutinya ai wayah handak guringan, gatah galumbungannya dipasangnya di ibu jari jua, sasuai nangkaya nang ditarangakan patugas KB, tapi tarnyata halim pulang bininya.
Karna gagal itulah maka Palui manyuruh bininya manakuni pulang kaya apa caranya mamakai nang bujur. "Sakalinya kita salawas ini tasalah abahnya ai," ujar bini Palui mamadahi lakinya.
"Tasalah nangkaya apa umanya? Parasaan sabarataan nang dipadahakan sudah jua kita gawi. Kada mungkin kita tasalah, karna aku saurang malihat sidin bahadapan manarangakan cara mamakainya," ujar Palui.
"Imbah ulun takuni tadi, sakalinya nang bujur ujar sidin gatah galumbungannya diandak di organ abahnya ai," ujar bininya.
"Ooo... aku paham, aku paham umanya ai," ujar Palui.
Imbah babarapa bulan manggawi, sakalinya parut bini Palui buris pulang. Padahal samunyaan patunjuk dan papadah patugas KB itu sudah inya turuti tapi nyatanya blong pulang. 
"Mungkin kasalahannya karna bini ikam kada bujur-bujur paham, makanya kuanjurakan supaya ikam badua datang ka patugas KB itu atau patugas itu kita kiyau ka sini," ujar Garbus mamadahi Palui.
"Aku akur banar Bus ai mangiyau patugas KB, karna kagagalanku ini bisa ba-arti kagagalan KB," ujar Palui.
Lalu Palui wan Garbus mangiyau patugas KB dan minta tarangakan napa sebabnya maka KB Palui gagal pulang.
"Kaya apa caranya ikam mamakai kondom itu Lui?" ujar patugas KB. 
"Sasuai anjuran patugas, kalu handak itu...... maka kondomnya andak di organ, tapi karna kami kadada baisian organ maka kondom itu kami titipakan wan si Tuganal nang baisi panyewaan organ tunggal, minta andakakan di atas organnya," ujar Palui.
"Ooooo....... pantas haja parut bini ikam buris pulang Lui ai, karna ikam tasalah ma-andaknya. Mustinya dirasuk di organ alias burung parkutut ikam, kadanya di organ gasan banyanyi itu pang," ujar patugas bagaru kapala malihat kabubungulan Palui. (bpost/ivanda)

Manggu... Manggu...

URANG kampung rami banar mamanderakan Haji Ijap nang tarkanal panyugihnya, lagi garing tuha. Sidin sudah samingguan ini maantara, tapi sidin nangkaya ada nang dihadangi atawa handak digawi ulih sidin sabalum habis umur. 
"Kanapa talunjuk wan ibu jari sidin kada saling ampihan bagarak," ujar Palui batakun wayah masuk ka kamar.
"Hi-ih, kami kada tahu jua padahal abah ulun sudah kada sadar lagi, sudah maantara tapi talunjuk wan ibu jari atau jampol sidin bagarak tarus," ujar Aman, anak Haji Ijap nang panuhanya.
"Pasti ada nang dihadang sidin atau ada nang sidin panasaran," ujar Palui mamadahi.
"Hi-ih, tapi kami sabarataan kada tahu. Gasan itulah sampiyan kami kiyau karna sampiyan takanal bisa manambai wan bisa maakali," ujar Aman. "Kami sabarataan sudah ma-ikhlasakan sidin daripada kasihan abah ulun tasiksa sudah samingguan ini sidin nangkaya itu," ujar Aman pulang.
"Hadangi satumat," ujar Palui sambil bapikir. "Cuba tulung kiyauakan uma ikam wan bini-bini sidin nang lain, ada nang handak aku takuni," ujar Palui manyuruh Aman mangiyau katiga bini Haji Ijap.
Kada lawas masuk umanya Aman bini tuha Haji Ijap, lalu ditakuni Palui apa kabiasaan lakinya salawas ini.
"Satahu aku sidin katuju mangatik tasbih," ujar bini tuhanya.
"Nah, kalau sidin katuju bazikir, cubai ikam julungi tasbih siapa tahu sidin handak bazikir gasan nang ta-akhir kali," ujar Palui manyuruh bini tuha Haji Ijap mambilakan tasbih.
Imbah dijulung tarnyata kada barhasil jua, jari sidin tatap bagarak. Lalu Palui mangiyau bini ka-dua sidin. Imbah ditakuni sual nang sama lalu dijawab bahwa kabiasaan sidin waktu sihat sidin katuju mahitung duit bakabat-kabat simpanan sidin. Lalu dijulungi duit bakabat, sakalinya tatap kada manjur jua.
"Sakali lagi nah, mudahan bini nang ka-tiga ini tahu napa haja nang katuju digawi ulih sidin," ujar Palui dalam hati lalu manakuni bini nang ka-tiga. "Ulun supan manyambatnya pa ai," ujar bini Haji Ijap nang paling anum lihum. "Kada usah supan-supan, aku kawa manyimpan rahasia kaluarga ikam," ujar Palui mayakinakan.
"Sidin waktu sihat katuju manggu... mangguliming ampun ulun nang sapasang ini," ujar bini nang paling anum tatunduk supan.
"Manggu... manggu napa? ujar Palui takajut. "Ayu ja kalu kaya itu ikam tulusakan kahandak sidin gasan nang tarakhir, aku kaluar dahulu," ujar Palui taumpat supan imbah paham.
Sakalinya dasar bujur, kada lawas imbah dijapaiakan Haji Ijap langsung maninggal dunia. Lalu diadakan pamakaman nangkaya biasa. "Rupanya Haji Ijap handak manggawi kabiasaan hanyar sidin gasan nang 
tarakhir. Kabiasaan hanyar nang urang lain kada tahu salain bini ka-tiga sidin nang ampun barang," ujar Palui tatawa saurang. (bpost/ivanda)

Bacabut Gigi

SUDAH samingguan ini Palui kasakitan gigi. Bawaannya manyanyarik tarus kada kawa mandangar urang ribut sadikit, inya lalu kukuciak sarik. Nang kasihan adalah anaknya nang rancak kana mamai.
"Ka dukter abahnya ai, ka dukter," ujar bininya.
"Aku takutan ka dukter gigi umanya ai, aku gaer kalu pina disuruh dicabut," ujar Palui takuringis.
"Daripada sampiyan manyarik-nyarik tarus wan kakanakan, pusang jua ulun mandangarnya," ujar nang bininya pulang. "Ka dukter gigi itu larang ungkusnya, baluman kaina ungkus manabus ubatnya," ujar Palui baulah alasan.
"Duitnya ada haja, kada usah dipikirakan. Nang panting pian hakunkah kada baubat?" ujar bininya. "Amun babaya ditambal aku hakun haja umanya ai, tapi amun dicabut kakaina haja dulu," ujar Palui.
"Sampian ini awak haja nang tuha kalakuan nangkaya kakanakan. Pian handak sakit batarusan nangkaya inikah atawa sakit sadikit tapi imbah itu ampih," ujar bini Palui garigitan.
Isuknya Palui wan bininya tulak ka dukter gigi. Imbah mahadang saikung badua, kada lawas giliran inya nang dikiyau masuk ulih susternya. Di dalam Palui lalu ditakuni kaluhan panyakitnya.
"Ayu kita pariksa satumat, sampiyan banaik ka kursi haja dulu," ujar dukternya.
Lalu Palui disuruh banganga, imbah dikuir-kuir sidin Palui disuruh bakakumur.
"Rupanya nang sakit gigi sampiyan nang di ujung atas sabalah kiwa. Kalu sampiyan handak ditambal parcuma haja karna lubangnya ganal banar, paling saminggu ditambal tapacul pulang. Jadi nangkaya apa, apakah handak ditambal hajakah atawa dicabutkah," ujar dukter.
"Dicabut haja sudah dukter ai, dari pada kaina bamula pulang sakitnya," ujar bini Palui umpat manyahut.
"Nangkaya apa pa Palui? Manurutku labih baik dicabut haja jua, nyaman biris," ujar dukter. 
"Ayu ja dukter ai, tapi jangan sakit-sakit mancabutnya," ujar Palui mahakuni.
Palui kuciak-kuciak wayah dukter mancabut giginya. Bininya tapaksa umpat maingkutiakan karna Palui bagagah banar. Imbah tuntung wayah dukter manulisakan risip masuk suster mambisiki.
"Barapa dukter? ujar bini Palui manakuni ungkus baubat.
"Samunyaan ungkusnya jadi Rp100 ribu haja," ujar dukter.
"Hau kanapa maka larang banar ungkusnya dukter? Padahal biasanya kada salarang itu," ujar bini Palui handak sarik.
"Sampiyan bujur haja, biasanya cuma Rp20.000 sakali baubat. Tapi karna tadi laki sampiyan kuciak-kuciak, sahingga ampat ikung pasienku nang lain gaer dan kada jadi baubat di sini. Jadi aku rugi Rp 80.000, makanya aku tambahakan haja wan ungkus sampiyan," ujar dukter lihum.(bpost/ivanda)

Samuak Saliur

SAMALAM wayah di televisi ada manyiarakan partandingan main bal, Palui baistilah bangun tangah malam. Inya kada handak katinggalan karna nang main bubuhan harat-harat wan nang ngarannya partandingan final pasti rami banar. Palui bagimit badiri karna kada handak mambangunakan bininya.
Wayah inya mambuka lawang dilihatnya mintuha laki sudah duduk di muka televisi, sambil muntung sidin kiyap-kiyap mamakan kacang. 
"Wah.. abah sudah badahulu sakalinya," ujar Palui marawa sambil duduk di higa sidin.
"Aku Lui lah kalu sual main bal kada parnah katinggalan. Apalagi malam ini partandingan final," ujar mintuha Palui. 
"Ulun sabujurnya katuju jua tapi amunnya tangah malam banar rancak kulir bah ai," ujar Palui. "Tapi malam ini ulun paksaakan manuntun samamalamnya karna ulun kada handak takaji habar," ujarnya pulang.
"Barapa sudah sakurnya bah?" ujar Palui batakun karna partandingan sudah bajalan parak satangah jam.
"Sudah 2-0. Nang putih nang manang," ujar mintuha Palui sambil maraup ka kacang.
"Umai lah pian pina nyaman banar mangutil kacang kada babarian lawan manantu," ujar Palui managuk liur kacar malihat mintuhanya pina nyaman bamamakan.
"Hau.. Ikam handak kah Lui? Maap Lui lah aku tadi kada ingat manawari. Ayu lakasi ambil jangan supan-supan," ujar mintuhanya sambil manyurung ka piring kacang.
"Wah-wah..kacang kada bakulit katujuan ulun," ujar Palui kasukaan langsung manyuap.
Paharatan mamamah Palui takajut kanapa maka rasa kacangnya pina anih, pina li'ir balandir wan babau liur basi. Tapi inya kada wani manakuni wan mintuhanya. Handak diluakakan kalu mintuhanya tasinggung ujar palui dalam hati, jadi tapaksa-ai tatap dimamahnya jua.
Kada saapa mintuhanya nang lagi asik mamakan kacang takuciak.
"Aduh!..ujar mintuhanya maingkut ka pipi.
"Kanapa bah ? kanapa takuciak, pian kasakitan gigi kah?" ujar Palui batakun.
"Ini nah, aku taigut nang karas. Ikam tahu saurang kalu gigiku ngini gigi tuha sudah banyak nang umpung jadi kada tapi kawa mamamah nang karas-karas," ujar mintuhanya takuringis sambil maluak bigi kacang nang karas. Lalu sidin bulikakan ka dalam piring nang hibak wan kacang nang tadi, sidin ambil pulang mamutiki nang lamah. Imbah disuap, sidin takuciak pulang.
"Bah.. nang ini karas jua sakalinya!" ujar sidin mambulikakan pulang ka piring.
Malihat mintuhanya nangkaya itu, Palui manjalujuk handak muak. Langsung inya bukah ka kamar mandi mangaluarakan isi paparutannya. 
"Mintuhaku itu sakalinya mamurici banar, pantas haja kacang nang kumamah tadi pina basah li'ir wan babau liur basi. Sakalinya aku tamakan kacang nang karas bakas diluakakan sidin," ujar Palui kakalahan bamamai dalam hati.(bpost/ivanda)

Tatinggal Saikung

HANYAR tadi Palui umpat babisnis wasi bakas sampai ka Jawa sana. Buliknya inya bakulihan duit banyak.
"Kanapa Lui maka babisnis wasi bakas sampai ka Jawa sana?" ujar Garbus manakuni.
"Bisnis wasiku ini lain nangkaya bisnis wasi biasa Bus ai. Tapi bisnis wasi ganal yaitu manukari kapal tuha, lalu dirahai wasinya hanyar imbah itu dijual bacurai atawa bakilu," ujar Palui.
"Amun bisnis ganal baarti ganal jua uncuinya lah Lui?" ujar Tulamak umpat bapander.
"Alhamdulillah kawa haja gasan hidup satangah tahun kada bagawian," ujar Palui baagak.
"Baarti kawa haja mambayari kami makanan. Kabalujuran parutku galurukan pulang Lui ai, kita singgah satumat ka warung acil Jumrah," ujar Tulamak.
"Jangankan ka warung acil Jumrah, ka warung ganal haja aku bayari," ujar Palui lalu mambawai kakawalannya masuk ka warung nang bajual hayam. Imbah baduduk lalu Palui mangiyau panjaganya.
"Nang, kami minta sangakan hayam kampung saikungan, manyanganya dikaringi supaya masak bujur," ujar Palui mamasan makanannya.
Kada lawas makanannya datang, tapi wayah babasuh tangan basasiap handak makan, sakalinya panjaga nang lain datang.
"Lui... ui Lui, ampun maaf Lui lah, sakalinya ada tasalah paham," ujar panjaga itu. "Hayam nang ini sakalinya gasan sidin nang ganal awak di hujung sana, karna sidin datang badahulu wan kabalujuran hayam ini tinggal saikungannya haja lagi. Maaf Lui lah," ujar panjaganya sambil manunjuk ka urang ganal basar hibak wan tato nang duduk di hujung warung.
Palui, Garbus wan Tulamak manulih ka urang nang duduk di hujung itu. "Karna sudah talanjur dijulung ka sini, jadi hayam ini jadi ampun kami," ujar Palui mangarasi.
"Baiknya bakalah haja Lui ai, daripada jadi takalahi kaina," ujar Garbus takutan.
"Hi-ih, labih baik mamasan nang lain haja. Diganti wan iwak kada apa-apa jua," ujar Tulamak gaer jua.
"Kada kawa, karna kita sama-sama babayar jua," ujar Palui tatap sambil handak mamatah halar hayam.
Panjaga warung tadi kabingungan. Kada lawas urang ganal basar tadi lawan muha sarik mandatangi Palui sambil mancabutakan parang.
"Kalu ikam mamatahakan halar hayam itu maka aku patahakan jua tangan ikam. Amun ikam mamulas pahanya, paha ikam kupulas jua," ujar urang ganal basar tadi. "Pokoknya apa haja nang ikam gawi wan hayam itu, aku gawi jua ka awak ikam," ujarnya pulang.
Palui tahinip satumat, lalu kada lawas diambilnya hayam tadi, diangkatnya bagamat lalu dijilatinya buritnya. Malihat Palui manjilati burit hayam, urang tadi tapakalah saurang lalu bajauh kada saling padahan. (bpost/ivanda)

Bagundul Sabalah

SUDAH jua dikasai macam-macam, mulai daun lidah buaya, minyak kamiri, sampai minyak ulin, tatap haja huban di kapala Palui kada mau jua bakurang. Malah sasar hari sasar manyaraput tumbuhan, maklum umur sudah kapala ampat.  
Nang bini sawat bamamai jua karna handak tiap minggu lakinya itu batagih minta tukarakan samir rambut. Handak manukarakan nang ta-awit, maka duitnya gasan manukar iwak. Tapaksa inya manukarakan samir nang kada asli haja. Parnah wayah hanyar basamir Palui mandi bakunyung di sungai, rupanya karna samirnya balum karing, wayah timbul hirang samuhaan muha Palui. 
"Baiknya sampiyan bagundul haja abahnya ai," ujar bininya mamadahi Palui.
Ahirnya muyak jua inya mamalihara huban di rambutnya itu. Malamnya Palui tulak ka wadah tukang cukur handak bagundul rambut. 
"Pian handak mudel kaya apa cil?" ujar tukang cukur.
"Tatak lingis haja alias gundul habis," ujar Palui sambil baduduk.
Balum lagi tukang cukur nang manatak rambut Palui tuntung bagawi, kada tahunya lampu pajah. Sakalinya di parak kios cukur wadah Palui bagundul rambut itu ada rumah nang kabakaran. Makanya aliran listrik di daerah itu langsung dipadamakan ulih PLN. 
"Uma ai, nangkaya apa ini? lampunya pajah, ulun kada kawa lagi malihati kapala pian. Kadap banar kaya ini?" ujar si tukang cukur itu wan Palui. 
Amun si tukang tatak rambut takajut, apalagi Palui. Soalnya kapalanya hanyar sawat ditatak sabalah haja, listrik langsung mati bakakajutan. 
"Amunnya mati lampu biasa haja, mungkin ulun kawa bagamatan manuntungakan tatakan rambut di kapala pian. Ulun kawa mahidupakan lampu emergensi. Tapi ini kada kawa, soalnya wayah ini lagi kabakaran. Mana kada tapi jauh awan salon ini. Ulun harus ba-angkut, bisa haja api malalar sampai ka sini," ujar si tukang tatak rambut. 
Tapaksa ai Palui mai-ihakan. Nang kaya apa lagi, inya gin kada kawa mamaksa urang manuntungakan manggundulakan rambutnya itu. Palui gin malihat saurang api nang magin baganal mambanami rumah-rumah urang nang ada di parak kios wadah inya batatak rambut malam itu. 
"Amun kaitu tapaksa ai aku bulik dahulu. Biar haja gin sudah modelnya gundul sabalah kaya ini," ujar Palui masam. 
"Ampun maap lah," ujar si tukang cukur. "Amunnya kios ulun ini kada umpat tabanam, isuk pian datang pulang ka sini. Kaina ulun tuntungakan," ujarnya pulang sambil manyimpuni paralatan cukurnya. (bpost/ivanda)

Babayar Wan Ciuman

KADA karasaan parak satangah tahun Palui wan Garbus madam ka Jawa. Bubuhannya umpat bagawi di pabrik semen. Satiap bulan anum atawa parmulaan bulan, buhannya bakirim duit gajih gasan kaluarga di banua. Tapi wayah karisis global, rupanya pabrik wadah Palui wan Garbus bagawi takana imbasnya jua, lalu tajadi banyak PHK. Palui wan Garbus taumpat nang kana PHK karna pabrik sudah kada kawa lagi manggajih. 
Talu bulan imbah kada saling gawian Palui wan Garbus masih kawa haja bakirim duit karna dapat duit pasangun matan bakas wadahnya bagawi itu. Tapi imbah handak parak bulan ka-ampatnya mulai bubuhannya cinik mamikirakan duit nang mana nang handak dikirim ka anak-bini.
"Nangkaya apa Lui? Sabarataan parusahaan sudah kita masuki, tapi mulai ampih bagawi sampai wayah ini kada saling dapatan jua," ujar Garbus wayah badudukan mangupi.
"Basabar wan ba-ikhtiar haja Bus ai, sabab aku jua kabingungan, bulan dudi ini kada ada nang kawa dikirimakan lagi," ujar Palui.
"Nangkaya apa kalu kita bulik kampung haja Lui? Karna sasakit-sakitnya hidup di banua masih ada haja kaluarga atawa karabat nang kawa dimintai tulung," ujar Garbus.
"Supan Bus ai. Mambari supan supan banar apabila kita tabulik pulang ka kampung," ujar Palui.
Akhirnya, pas awal bulan tapaksa Palui bakirim surat gasan bininya handak mamadahakan bahwa inya bulan ini kada kawa mangirimi duit.
"Ading sayang.. Maapakan kaka bulan ini kada kawa mangirimi duit gasan kaparluan di rumah. Mudahan ading kawa mamakluminya, kaka hanya bisa mangirimi saribu ciuman haja...," ujar isi surat Palui.
Dihadang-hadang sampai saminggu hanyar datang surat balasan matan bininya di kampung.
"Lui... ui Palui, ini nah ikam dapat kiriman surat matan bini ikam," ujar Garbus sambil manjulung lalu Palui mambukanya bagamat. "Napa kesahnya Lui? Ada habar napa di kampung?" ujar Garbus.
"Kaka Palui sayang... Tarima kasih sudah mangirimi saribu ciuman. Karna ulun harus batatukar wan babayar macam-macam gasan kaparluan di rumah dan pian cuma mangirimi saribu ciuman, maka ulun handak malapurakan pangaluaran kaluarga," ujar bininya dalam surat. 
"Tukang minyak hakun dibayar wan tiga ciuman satiap manukar salitar, tukang listrik hakun dibayar wan limabalas ciuman satiap tanggal sapuluh. Hutang lawan si Tulamak hakun dibayar bacicil satiap harinya wan lima kali ciuman. Cuma julak Ambi ampun rumah nang kita siwa kada hakun dibayar wan ciuman, sidin handaknya dibayar wan nang lain, tapaksa ulun bari haja," ujar surat balasan bininya.
"Bus...ui Bus, tulungi ingkuti aku, panjanakku asa raum. Kapalaku asa baputar-putar!" ujar Palui kukuciak mangiyau Garbus. (bpost/ivanda)